Dag 40: Van Calascibetta naar Valguarnera Caropepe

Een tussendag

Vandaag wijzig ik mijn programma en bezoek eerst het treinmuseum in Villarosa van een ‘museumgroothandelaar’ en rijd dan door naar een camping om alle voorraden op peil te brengen en om drie wassen te draaien. (52 km).

Programmaverandering

Het is vandaag zondag en vanaf nu zal het twee dagen bewolkt zijn. Omdat het zondag is zullen wel veel Italianen uitstapjes maken en meestal veroorzaakt dat veel drukte. Ik wilde eigenlijk vandaag naar de beroemde Villa Romana del Casale gaan maar omdat het vanaf maandag minder goed weer is en omdat het vandaag daar wel heel druk zal zijn, kies ik er voor om vandaag iets anders te doen en dan op maandag naar deze Villa te gaan.

Treno Museo

Ik rijd vandaag rond 9.00 uur weg en het is slechts een half uurtje rijden naar het Treno Museo van David Primo. Je zult je afvragen moet ik die naam kennen? Nee hoor, maar hij is rond Villarosa wel een heel bekend figuur.

Op een wat wrange manier is hij geïnteresseerd geraakt in treinen. Zijn familie is Joods en een groot deel van zijn familie is in 1942 weggevoerd naar Dachau in een soortgelijke wagon zoals die nu tentoongesteld staat op zijn museumterrein. Later is hij zelf nog gastarbeid in Duitsland in de jaren ’60 gaan verrichten. Na zijn terugkomst werd hij opgeleid als stationschef en is als zodanig werkzaam geweest bij het station Bologna. Vrijwel zijn hele leven heeft zich daardoor afgespeeld rond treinen.

Hij wilde een klein museum rond treinen opzetten in Villarosa. Dat heeft hem niet geliefd gemaakt bij het gemeentebestuur. Maar hij zette door en kan nu bogen op een bezoekersaantal van meer dan 1 miljoen mensen in bijna 25 jaar.

Nu ben ik zelf niet zo heel erg geïnteresseerd in treinen maar uit de foto’s die ik van te voren bekeken heb zag ik dat de verzameling veel breder was. Er staan niet alleen verschillende wagons maar alles wat met perron en station te maken heeft is ook vertegenwoordigd. Maar daarnaast zijn er ook wagons ingericht met foto’s, spullen en documenten m.b.t. de bevrijding van Sicilië en wat me vooral aantrok de geschiedenis van de gastarbeider in de jaren ’50 en ’60.

Het stemt een beetje treurig deze tentoonstellingen. Om de moed er een beetje in te houden draait hij in iedere ruimte (ook de ruimtes in het dorp Villapriolo) vrolijke muziek van Johan Strauss maar dat maakt het eigenlijk alleen maar nog treuriger.

En alle andere musea van Primo

De museumhonger was bij David Primo niet te stoppen. Nadat zijn treinmuseum was voltooid heeft hij in een nabijgelegen dorp (Villapriolo) enkele huizen op de kop kunnen tikken waarin hij kleine musea optrok m.b.t. gastarbeid, een oude schoenmakerij, een piepkleine boerderij en de zwavelmijnen. En er is ook nog een onder zijn regie gebouwde kruiswegstatie.

David Primo neemt me in zijn auto mee naar Villapriolo om daar zijn paar verzamelingen te laten zien. Hij is over alles enthousiast. Alles ‘ist sehr wichtig, alles ist sehr seltsam, fotografieren Sie bitte, das ist alles Historik’. Hij zegt het wel honderd keer. Maar weet intussen wel heel veel te vertellen.

Het zijn uiteraard niet allemaal waardevolle spullen; er zit veel rotzooi tussen maar als je door je oogharen heen kijkt krijg je een (triest) beeld van het leven in de jaren ’50 in een willekeurig Siciliaans dorp. Villapriolo was een redelijk bloeiend dorp in de jaren ’50 met ongeveer 2.500 inwoners. Door de falende economie en het wegrekken van de bewoners naar het rijkere deel van Europa zijn er nu nog maar 250 inwoners over. En dat is nu eenmaal niet de generatie waar je een nieuwe start mee kunt maken.

Zoals geschetst krijg je, als je een beetje je best doet een heel goed beeld van die tijd. Wat dreef mensen er toe om huis en haard te verlaten hoe hard moest er gespaard worden voor een passage naar Amerkika of West Europa, hoe hard moest er gewerkt worden, welk geld werd naar huis gestuurd, wat waren de teleurstellingen, waarom kwam je wel terug of bleef je in West Europa of Amerika? Veel vragen waar David Primo je een antwoord op kan geven. Ook al is hij niet 100 % objectief.

Rond 13.00 uur neem ik afscheid van hem en krijg dan nog een heel pak folders en boekjes mee naar huis: ‘Alles sehr wichtig, alles ist Historik, lesen Sie bitte’.

Weer eens op een camping

Ik rijd nog een paar kilometer door een droog kaal landschap dat voornamelijk voor de verbouw van graan wordt gebruikt. Ondanks de ‘saaiheid’ maakt het toch veel indruk op me. Het doet me sterk denken aan de films van de gebroeders Taviani.

Ik rijd met enige tegenzin naar de enige camping in de wijde omtrek in Valguamera Coropepe. Maar de tegenzin slaat bij mij snel om: ruime plaatsen, alles functioneert, schoon, goede wasmachine, mooi aangelegd, ruim zwembad (nog niet open). Kortom zo kom ik het niet vaak tegen. Ik lees wat in de middag en draai drie wasmachines. De jonge eigenaar laat me van zijn laatste olijfolieoogst proeven en zijn geoogste noten. De olie is prima, daar in ieder geval een liter van meenemen.