Camperreis Schotland dag 18: Van Kylestrome naar Berridale
De Noordkust van Schotland
De 18e dag van de Camperreis Schotland breng ik geheel in het mooie uiterste noorden van Schotland door. Ik volg een route die langs de noordkust gaat en mooie baaien laat zien, een aardig klein lokaal museum, een grot en diverse havenplaatsjes. Ik eindig aan de noordoost kust van Schotland nabij Dunrobin Castle dat ik morgen wil bezoeken.
Vannacht heb ik relatief lang geslapen. Waarschijnlijk omdat ik gisterennacht wel heel weinig nachtrust heb gehad door de zware storm. Ik sta om 8.00 uur op en ben om 9.00 uur op pad. Uiteraard regent het. Ik ken de weersverwachting niet want ik heb geen bereik en kan de weer-app niet raadplegen.
Ik rijd eerst een stuk langs de westkust naar het noorden omdat ik heel graag een wandeling zou willen maken nabij Blairmore maar helaas het regent hard. Als ik bij het beginpunt van de wandeling aankomt is het zowaar droog. Maar nu bewaarheidt zich wat in de meeste gidsen geschreven staat: het is een heel drassig wandelpad en de recent gevallen regen heeft de situatie er niet beter op gemaakt. Jammer.
In een van de volgende dorpen waar ik doorheen rijdt is zowaar een outdoor winkel. Ik stap uit om te informeren wat nu echt waterdichte kleding is die de Britten dragen om ook onder barre regen-omstandigheden toch naar buiten te kunnen gaan. Ik wordt vriendelijk voorgelicht maar schrik van de prijzen van goede laarzen en de laarzen overdekkende olieregenjassen. Dat dan toch maar niet doen. De volgende reizen zal ik toch wel niet zo veel regen hebben om deze aankoop te verantwoorden (alhoewel Noorwegen, Spanje en nu Schotland mij de indruk geven dat de camper, of wellicht ikzelf, regen afdwingen).
Achmelvich Bay
Daarna kom ik bij Achmelvich Bay aan. Het is een prachtige baai met een woeste zee en een prachtig breed strand. Ik daal af naar dit strand en loop gedurende een half uur over het strand. Het is inmiddels droog geworden en de zon schijnt zelfs enkele minuten.
Ik rijd vervolgens door een heel mooie laagvlakte over single track roads. Het is er niet druk met autoverkeer maar schapen zijn er in overvloed. Die schapen worden met grote witte letters op autobanden gemaand om langzaam te lopen…
De omgeving is indrukwekkend. Ik denk dat dit noordelijk gebied van Schotland wel het mooiste is dat ik tot op heden op deze reis ben tegengekomen.
Smoo Cave
Uiteindelijk kom ik bij Durness aan. Ook hier weer prachtige zandstranden en bovendien is er een grote grot aanwezig, de Smoo Cave, die men nog steeds aan het exploreren is. Er leidt een wandelpad naar deze grot maar je mag alleen de grote grotopening bezoeken. De dieper gelegen kamers zijn momenteel gesloten omdat door de vele regen het te gevaarlijk is om er te komen. Op een van de rotsen die toegang biedt tot de grot, zo word ik geattendeerd door een medebezoeker, is een schaap letterlijk en figuurlijk van het pad geraakt. Hij staat angstig blatend op een heel steile helling. De man heeft het geval al bij het ontvangstkantoortje gemeld maar daar trok men alleen de schouders op: het is toch maar een schaap.
De ingang van de grot is heel groot en biedt een mooi uitzicht op de inham. Na wat rondgelopen te hebben keer ik terug en zie ik op de steile rots het schaap niet meer. Zou hij het toch gered hebben of….
Weer verder kom ik in een wonderschone omgeving aan bij Loch Eriboll aan waar het schiereiland Ard Neackie ligt. Het schiereiland is verbonden met het vaste land via een wel heel erg smalle strook van zand en kiezels. Het oude vervallen veerhuis staat er nog toen het schiereiland nog echt een eiland was.
Strathnever Museum
Het landschap wordt mooier en mooier. Uiteindelijk kom ik aan bij Strathnever. Midden op een kerkhof staat een relatief grote kerk waarin een museumpje gevestigd is dat gerund wordt door de plaatselijke historische vereniging. Het museum heeft veel weg van het museum dat ik gisteren bezocht. Normaliter zou ik er niet zo warm voor lopen om redenen die ik gisteren meldde. Maar een medewerkster neemt uitgebreid de tijd om me een en ander te vertellen. Net als gisteren is het een ratjetoe aan deelonderwerpen die niet of nauwelijks met elkaar in verband worden gebracht. Maar ik word wel gegrepen door de geschiedenis die de medewerkster er over vertelt waardoor de onderdelen veel meer betekenis krijgen. Jammer dat de grote lijn van deze geschiedenis niet uitgelegd wordt in het museum. Hij is als volgt te omschrijven.
The Land Clearances
Het gebied rond Strathnever was vroeger een heel arm veengebied. Veenarbeiders konden van de landeigenaren een stuk grond pachten en dat exploiteren door zware arbeid te verrichten. De verhoudingen tussen pachter en verpachter waren goed tot de verpachters er achter kwamen dat het een heel vruchtbare grond was en dat ze het voor veel meer geld konden verpachten aan schapenhouders. In het begin van de 19e eeuw begon dan ook de periode die bekend staat onder de naam The Land Clearances.
Veenwerkers die niet wilden vertrekken werden gechanteerd om te vertrekken. Maar zij konden nergens naar toe omdat ze elders geen werk konden krijgen. In een groot aantal gevallen werden de huizen van de veenwerkers door de verpachters in brand gestoken om ze te dwingen om te gaan. Dat was een regelrechte ramp omdat het enige bezit (waar de veenwerkers een huis mee konden bouwen) het houtskelet van het huis was. Uiteindelijk zijn de veenwerkers vertrokken naar de kust waar ze stenen kregen om een huis op te bouwen en waar ze o.a. in de visserij terecht zijn gekomen.
Het museum is erg actief op het in kaart brengen van de Mackay Clan. De belangrijkste familie met veel nazaten in de regio. Er is een aparte zaal aan geweid en men is al ver gevorderd met het onderzoek.
Een laatste bijzonderheid is dat er een grafsteen gevonden is van rond 850. De kerk en ook deze grafsteen tonen aan dat er banden waren met St. Columba waarvan ik het klooster enkele dagen geleden bezocht heb. De versierselen op de grafsteen komen sterk overeen met de versierselen uit het Book of Kells.
Ik rijd nog een stuk door maar de route wordt vanaf Thurso ineens een stuk minder mooi. Het landschap is minder heuvelachtig, er is meer landbouw en er is zelfs wat industrie die blijkbaar onvermijdelijk altijd gepaard moet gaan met verrommeling van het landschap. Ook zijn er windturbines in groten getale neergezet en ik kan de schoonheid van deze eufemistisch genoemde windmolens nog niet ontdekken. Spoedig kom ik nu aan bij de oostkust. Ook hier weer mooie uitzichten over zee. Het is inmiddels 18.30 uur geworden en het is dus tijd om een overnachtingsplek te zoeken in de nabijheid van Dunrobin Castle dat ik morgen wil bezoeken. De overnachtingsplek in dit dikker bevolkte gebied is niet zo heel erg mooi. Maar ik heb geen zin om in het donker naar een betere plek te zoeken.
Ja dat klopt maar die regen versterkt juist het desolate gevoel van dat overweldigende landschap en dat heeft mij meerdere keren zeer aangegrepen. Maar je moet de tijd nemen om het landschap op je in te laten werken en niet even kijken en hup naar de volgende plek toegaan. Dat is dan toch weer het voordeel van alleen reizen dat je zelf de tijd kunt nemen die je nodig hebt om het beeld op te doen en te verwerken.
Ik vond zelf de openingsfoto van dag 18 heel goed gelukt. Al die tinten grijs en dan een heel klein beetje die gloed van de zon over het gras. Met zo een foto heb ik dan eindelijk de ziel toch een beetje te pakken gekregen. Tegen zo een landschap kun je toch niet emotieloos aankijken???
Dat van die wax jassen klopt. Dat zeiden ze ook in die winkel. En ik blijf het maar oliejassen noemen!!!
Als trouwe blogleester valt het me op dat je het meest lyrisch en soms zelfs ontroerd bent door de Schotse landschappen. En dat terwijl het heel veel regent. Maar misschien maakt dat het juist zo bijzonder. Overigens dragen in onsze heriinering de Schotten zelf wax jassen!