Dagje waterbouwkunde
Vandaag reis ik weer verder door naar het zuiden. De uitgezette route wekt bij mij geen hoge verwachtingen. Maar zoals zo vaak komt dat niet uit. Ik ben langere tijd aanwezig bij de sluizen van Orje in het Haldenkanaal (140/8.929 km).
Brunskog kyrka
Het is gelukkig weer droog geworden en voor de middag wordt zelfs zon en 20C voorspeld. Dus ondanks de lage verwachtingen ten aanzien van de route voor vandaag ga ik toch met een opgeruimd gemoed op weg.
De eerste halte ligt al in Brunskog. Daar ligt, uiteraard weer aan een meer, een relatief grote kerk. Hij is in 1972 door blikseminslag afgebrand maar men is gelijk met de herbouw begonnen en in 1975 stond hij weer in volle glorie te blinken. De kerk is geheel in de oorspronkelijke staat herbouwd.
Voor Luna is het bezoek aan een kerk, ook als die gesloten is, een feest want er rijdt altijd wel een robot-grasmaaier rond die met veel gespring als speelkameraadje gezien wordt. Dat vriendje is echter wel erg stoïcijns dus de lol is er bij Luna snel af.
Een geplande omweg
Vervolgens rijd ik ca. 50 km verder en als ik dan de route nog een keer bekijk op Google maps zie ik dat ik niet heel ver verwijderd ben van een sluizencomplex bij Orje, net over de grens met Noorwegen. Dat complex maakt deel uit van de Haldenkanalen die gevormd worden door een aaneenschakeling van meren, kanalen en sluizen.
Niet ver betekent hier een omweg van 40 km heen en 40 km terug, maar voor Zweedse begrippen is dat geen afstand om van te schrikken. En nu ik er toch ben dan loont het om er toch even een kijkje te nemen kijken.
De sluizen van Orje
En het is een prachtig complex. Het bestaat uit drie sluizen met dus 4 deuren die een hoogte moeten overbruggen van ruim 10 meter. Het complex is aan het einde van de 19e eeuw gebouwd en was nodig om voor de sterk stijgende vraag naar hout door de industriële revolutie een snellere en massalere aanvoer van hout uit de wouden mogelijk te maken.
Zonder de sluizen was dat een helse taak. Er moest steeds een route over water worden gevonden om het hout drijvend af te voeren en dan kon men daarbij geen grote hoogteverschillen overbruggen. Dus moesten de lage hoogteverschillen overbrugd worden met het naar boven trekken van de houtstammen of ze laten wegglijden via een soort brede open ijzeren rioolbuis.
Toen de sluizen eenmaal gebouwd waren konden er veel kortere routes genomen worden hetgeen veel tijd scheelde en er voor zorgde dat houten vlotten van boomstammen geschut konden worden.
De economische impact van de sluizen
Daarna ontwikkelde het waterverkeer zich razendsnel. Rond de sluizencomplexen ontstond een nieuwe houtindustrie. En daar bleef het niet bij. Ook kwam men er achter dat er ook heel veel andere artikelen over het water vervoerd konden worden. Al in 1930 was er een soort toeristische route ontwikkeld waarbij het welvarende deel van de bevolking meerdere dagen een soort primitieve cruise konden boeken.
Een en ander wordt uitgelegd in een uitstekend museum dat dicht bij het sluizencomplex ligt in een voormalig industriegebouw.
Rond 15.00 uur werd de sluis geschut. De klandizie bestaat vrijwel geheel uit pleziervaart. Het werk wordt nog precies zo uitgevoerd als ruim 125 jaar geleden: de sluisdeuren worden geopend en gesloten op mankracht en de sluisgaten worden nog met een gietijzeren constructie bediend. De kracht van het water is indrukwekkend als het water van een hogere sluis naar een lagere sluis in een paar minuten geschut wordt.
Ik ben blij dat ik de omweg gemaakt heb. Zeker omdat dit technologie is die iedereen kan begrijpen hoe die werkt en op technisch gebied houd ik erg van eenvoud.
Een clignoteur met trilschade
Die eenvoud betrof ook mijn pech met de clignoteur van de Fiat Ducato. Gisteren viel de rechter clignoteur aan de voorkant uit. Maar als een soort zelf reparerende auto werkte die in de avond weer als vanzelf. Maar vanochtend gebeurde hetzelfde met de linker clignoteur. Dan moet het dus een probleem met de centrale schakeling zijn.
Onderweg kwam ik een garage tegen die gesloten bleek te zijn maar er kwam een jonge man naar buiten, de eigenaar, en toen hij zag dat ik uit Nederland kwam wilde hij er toch even naar kijken.
De indirecte goodwill van twee jonge Nederlanders
Het bleek dat hij twee Nederlandse medewerkers in dienst had sedert 2 jaar waar hij heel enthousiast over was. Het waren twee jongens die hun middelbare school in Nederland afgesloten hadden en een reis maakte door Zweden.
Ze zeiden hem dat ze zeer enthousiast over Zweden waren en dat ze eigenlijk een tijdje in Zweden wilden werken. Dat kwam goed uit voor de garage-eigenaar omdat de zaken goed gingen en hij goed trainees kon gebruiken. Inmiddels werken beiden met een vast contract in de garage.
De panne lag aan het feit dat de contactpunten vervuild waren en dat ze losgeschoten waren door de vele hobbelige onverharde wegen die ik de afgelopen weken bereden heb.
Een correctie voor Zweden
Tegen 17.00 uur zoek ik in een bosgebied een overnachtingsplek. Ik moet hier nog even terugkomen op hetgeen ik gisteren schreef over de tegenvallende drukte, het minder fraaie landschap etc. Dat blijkt na vandaag toch een misvatting te zijn. Gisteren reed ik voornamelijk over doorgaande wegen. Vandaag was dat veel minder en dat heeft tot resultaat dat je weer op veel meer mooie plekken terecht komt zoals op deze overnachtingsplek. Sorry Zweden voor dit al te snelle oordeel van gisteren.
Reacties